BARTIN İLİ MOBİLYA İMALATI SEKTÖRÜNDE YAŞANAN SORUNLAR
KAMU ÜNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ GELİŞTİRME VE PLANLAMA KURULU
TEMMUZ 2021
BARTIN İLİ MOBİLYA SEKTÖRÜNE AİT SORUNLARIN TESPİTİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
GİRİŞ
İlimiz Mobilya sektörü diğer sektörler içinde oldukça zayıf bir durumda olmasına rağmen büro mobilyaları yönünden uluslararası ticaret yapan firmalara sahiptir. Bunların içinde tasarım yaparak Avrupalı firmalara yön veren kuruluşlarda mevcuttur. Son yıllarda COVİD 19 yüzünden tedarik zincirinin kırılmış olması bu tip uluslara arası firmaların bile toparlanmasında zaman almaktadır Ancak krizler daima fırsatları da getirirler Covid-19 virüsünün sebep olduğu krizden dolayı elbette yabancı sermayenin hareketi değişecektir işte bu noktada ülke olarak konjektüre uygun davranmamız daha fazla küresel sermaye ile destekleneceğimizi göstermektedir.
22 Aralık 2020 tarihinde Bartın İnovasyon ve Test Merkezinde yapılan KÜSİ toplantısında Bakanlığımızın gönderdiği İl Sanayi Durumu konulu gündem maddesinin “İl özelinde güçlü olunan “Gıda Ürünleri” ve “Giyim eşyaları” sektörlerinin sorunlarının tespit edilmesi ve mevcut konumlarının korunması ve geliştirilmesi için gerekli çalışmaların yapılması gündemine geçildiğinde;
Toplantı Başkanı Vali Yardımcımız Sn. Abdullah AKDAŞ ’ın teklifi ile ilimiz Mobilya sektörünün sorunlarının ve çözümlerinin belirlenmesine yönelik bir çalışma yapılması kurul tarafından oybirliği kabul edilmişti.
Kurulun bu kararı almasından sonra Bartın Üniversitesi, Bartın Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü, Bartın KOSGEB Müdürlüğü, Bartın Ticaret ve Sanayi Odası, Bartın OSB Müdürlüğü, MÜSİAD ve GİAD Bartın Şubeleri ve özel sektör firmalarıyla beraber dönem içinde video konferans yöntemleriyle yapılan toplantılarla sektörde yaşanan sorunlar belirlenmiş ve belirlenen bu sorunların çözümüne yönelik öneriler geliştirilerek aşağıda sunulmuştur.
BARTIN İLİ MOBİLYA İMALATI SEKTÖRÜNDE YAŞANAN SORUNLAR VE SEKTÖR TEMSİLCİLERİNİN GÖRÜŞ VE ÖNERİLERİ
Tedarik Zinciri, Hammadde ve Kaynak Temini İle Tedarik Zincirine Yönelik Sorunlar ve Öneriler
Avrupa ülkelerinden hammadde ve mobilyaya talebin fazla olması ülke içinde hammadde sıkıntısı yaşanmasına neden olmaktadır. Hammadde talebinin çok fazla olması ve Uzakdoğu’dan hammadde tedarik zincirindeki aksama, özellikle hammaddenin Türkiye’nin de içinde bulunduğu yakın ülkelerden alınmak istendiğinde talep patlaması yaşanmaktadır. Ancak bu talebi karşılayacak düzeyde hammadde temin edilememektedir.
Sünger hammaddesinin Türkiye’de üretilmiyor olması maliyetleri arttırmaktadır. Mobilya sektörüne kullanılması düşülen süngerin üretimine yönelik ulusal bir girişim başlatılmış lakin bu girişimin üretim safhasına geçemediği vurgulanmıştır.
Hammadde (MDF, Sünger, plastik, aksesuar) fiyatları oldukça artmıştır ve her geçen gün artmaya devam etmektedir. Bu nedenle uzun dönemli siparişlere fiyat teklifi verilememektedir. Ayrıca hammaddeden kaynaklı artışlar şuan için ürün fiyatlarına yansıtılamamakta ya da çok düşük bir oranda yansıtılabilmektedir. Bu durumda karlılık oranlarını düşürmektedir.
Üretim Sürecinde Yaşanan Sorunlar ve Öneriler
Şehir ve ilçe merkezinde (Ulus, Kumluca, Bartın Merkez) ve sanayi sitelerinde sıklıkla yaşanan elektrik kesintilerinden dolayı üretimde kayıpların yaşandığı dile getirilmiştir. Bu sorunun özellikle kırsal alandaki işletmeleri etkilediği, bu konuya daha fazla hassasiyet gösterilmesi gerekliliği vurgulanmıştır.
İşletme sayısının az olması nedeniyle yedek parça bulmakta problemler yaşandığı belirtilerek, makinalar için gerekli olan yedek parçaların başka şehirlerden talep edilmesinin mali açıdan olumsuzluklara yol açtığı dile getirilmiştir. İstenilen parçaların geç teslim edilmesi üretimde aksaklıklara neden olduğundan bahsedilmiş, bu durumun Bartın ili özelinde maliyetlere olumsuz yansıdığı, rekabet gücünü kısıtladığı belirtilmiştir.
Sektörde çalışacak ara eleman ve nitelikli bulunmamasının en büyük sorunlardan biri olduğu, çıraklık, endüstri meslek lisesi vb. eğitim olgusunun bu sorunun çözümüne yönelik revize edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Satış, Pazarlama ve Dağıtım Sürecinde Yaşanan Sorunlar ve Öneriler
Diğer bir temel problemin ise lojistik olduğu vurgulanmıştır. Hedeflenen ihracat rakamlarına ulaşmak için lojistik problemlerinin çözülmesinin gerekli olduğu, taşıma maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle sektörün olumsuz etkilendiği belirtilmiştir. Bartın’ın il olarak lojistik üzerinden karşılıklı sefer yapabilmesinin önündeki güçlükler belirtilmiştir.
Filyos projesinin lojistik açısından son derece önemli olduğu ifade edilirken, lojistiğin temelinde tren yolu varlığı ve kullanılabilirliğindeki verimlilik olgusuna dikkat çekilmiştir. Özellikle maliyetler açısından tren yolu ile kara yolunun optimum kullanımının lojistik ve maliyet dengesi açısından önemine vurgu yapılmıştır. Acil tren yolu güzergâhları ve lojistiği kurulması gerekliliği önerilmiştir.
Yapısal Sorunlar ve Yasal Zorunluluklar
Organize sanayisinin küçük olması nedeniyle arsa ve bina sıkıntısının yaşandığı vurgulanmıştır. Yer ve tahsislerde kolaylıklara gidilmeli, yer konusunun çözüme kavuşturulması gerektiği vurgulanmıştır.
Üretim yeri sorunlarının çözülmesi için yeni küçük sanayi sitelerine ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.
Merdiven altı kayıt dışı üretim yapan Firma/kişiler ile ilgili denetimlerin arttırılması gerekliliğine değinilmiştir. Kira, Vergi ve diğer yasal yükümlülükleri yerine getirmeden piyasaya iş yapan kişilerin fiyatları çok düşürmesi rekabet gücünü olumsuz etkilediği belirtilmiştir.
Diğer Sorun ve Öneriler
Yüksek teknolojili üretimin yapılamadığı, Bartın’ın konumu itibariyle gelecek perspektifinin de iyi kurgulanarak ileri teknoloji ürünlerine yönlenmesinin gerekliliği konuşulmuştur.
Tüm paydaşların Üniversite ile işbirliği yapılması, yüksek teknolojili ürünlerin üretilebilmesi için gerekli konuların üniversite işbirliği çerçevesinde konuşulmasının gerektiği, araştırma konularının bu sorunların çözümüne yönelik geliştirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Özel sektör ile Üniversite arasında birlikte çalışma kültürü oluşturulmasının ve yaygınlaştırılmasının gerekliliği de vurgulanmıştır.
Çözüm Önerileri
Hammadde tedariki ve hammadde fiyat yüksekliği ile ilgili yaşanan sorunlar global çapta yaşanan bir sorun olduğu değerlendirilmektedir. Bununla birlikte Ticaret İl Müdürlüğü tarafından, Bartın ilinde mobilya hammaddesi satan işletmelere yönelik gerekli denetimlerinin artırılması
BAKKA Koordinasyonunda Mobilya hammaddesi olan Kontrplak ve OSB üretimine yönelik fizibilite çalışması yapılması önerilmektedir. MDF ve sunta üretimine ilişkin fizibilite çalışmasının yapılması (Kontraplak, OSB)
Bartın Valiliğimiz tarafından, Ticaret Bakanlığına, Mobilya İmalatına yönelik ülkemizde üretilen katma değeri düşük hammadde (kereste, ara mamul) ihracatının engellenmesine yönelik öneride bulunulması
Sanayi ve Teknoloji il Müdürlüğü tarafından, Bartın ilinde faaliyet gösteren mobilya imalatçısı işletmelerin elektrik kesintisi sorunlarının, Enerji SA İşletmesine bildirilerek, yatırım planına alına iyileştirmelerin ivedilikle tamamlanması, yatırım planın olmayan iyileştirilmelerin de bir önce yatırım planına alınarak sorunların giderilmesi konusunda bir yazı yazılması,
Kurum ve kuruluşların, Mobilya sektörü için ara eleman yetiştirilmesi amacıyla atölyelerin kurması ve bu konuda SOGEP vb. programlar tarafından sağlanan desteklerin tanıtımına yönelik çalışmalar bilgilendirme toplantıları yapılması
Sanayi ve Teknoloji Müdürlüğü tarafında, Mobilya sektöründe faaliyet gösteren İşletmelerden personellerinin hangi konuda eğitim ihtiyacı olduğu bilgisi alınarak belirlenen konularda Halk Eğitim Müdürlüğünce eğitimlerin açılmasının sağlanması,
Karasu-Akçakoca-Ereğli Limanı-Çaycuma-Bartın Limanı Demiryolu ile Bartın OSB Bağlantısının projelendirme ve yapım süreçlerinin takip edilerek hızlandırılmasına katkı sağlanması, Hem Filyos Limanının hem de Bartın Limanının entegre bir şekilde çalışmasını temin edilmesi için gerekli çalışmaların yapılması inin Ulaştırma ve Alt Bakanlığına yazı yazılması
Bartın Valiliğimiz koordinasyonunda, daha önce envanter çalışması yapılan İlimizde Sanayi sitesi yapılabilecek yerlere ilişkin detaylı çalışma yapılması için teknik bir ekip oluşturulması ve gerekli iş ve işlemlerin tamamlanması
Bartın TSO koordinasyonunda, yüksek teknolojili üretim ile ilgili farkındalık çalışmalarının yürütülmesi ve bu konuda bir toplantı düzenlenmesi,
Belirli aralıklarla düzenli olarak sektör temsilcileriyle bir araya gelinmesi ve sorunların tespiti ve çözüm önerileri geliştirilmesine yönelik programların devam ettirilmesi,